این کتاب شامل مقالات و خطابههایی است که در این چند سال گذشته تحریر و ایراد شده است بیگمان برخی از مقاله اینجا و آنجا تکرار میشوند ولی این تکرار هربار در متنی دیگر میآید و در نظرگاهی دیگر جلوه میکند. علی رغم تنوع مضامین وحدتی ضمنی مطالب را به هم نگارنده است که کوشیده به سوالهای اساسیای که از وضع فعلی برخورد تمدنها بر میخیزد به نحوی از انحا پاسخ دهد: آیا سیطرهی بی چون و چرای تفکر تکنیکی غرب ارتباط میان تمدنهای بزرگ را میسر میسازد؟ چرا شکاف میان دیانت و فلسفه و روح و جسم که دوگانگی مضمر در ساحت بنیادی تفکر غربی است معادلی در تمدنهای بزرگ آسیایی نمی یابد؟ چرا این کتاب شامل مقالات و خطابه هایی است که در این چند سال گذشته تحریر و ایراد شده است بی گمان برخی از مقاله اینجا و آنجا تکرار میشوند ولی این تکرار هربار در متنی دیگر می آید و در نظرگاهی دیگر جلوه میکند. علی رغم تنوع مضامین وحدتی ضمنی مطالب را به هم نگارنده است که کوشیده به سوالهای اساسی ای که از وضع فعلی برخورد تمدنها بر می خیزد به نحوی از انحا پاسخ دهد: آیا سیطره ی بی چون و چرای تفکر تکنیکی غرب ارتباط میان تمدنهای بزرگ را میسر می سازد؟ چرا شکاف میان دیانت و فلسفه و روح و جسم که دوگانگی مضمر در ساحت بنیادی تفکر غربی است معادلی در تمدنهای بزرگ آسیایی نمی یابد؟ چرا علم جدید به معنی غربی کلمه هرگز در این تمدنها پدید نیامد؟ مقولات بینش اساطیری که عنصر غالب تفکر آسیایی بوده است چه اختلافاتی با تفکر فلسفی غرب دارد؟
کتاب بتهای ذهنی و خاطره ازلی نوشته داریوش شایگان توسط انتشارات فرزان روز با موضوع تاریخ، تاریخ ایران به چاپ رسیده است.
معارضه جویی معاصر و هویت فرهنگی تفكر هندی و علم غربی بحثی درباره هنر ایران و... كتاب به دو بخش تقسیم می شود كه بخش اول چند مقاله ی معروف شایگان است به نام های : "معارضه جویی معاصر و هویت فرهنگی"، "بت های ذهنی و خاطره ی ازلی"، "تفكر هندی و علم غربی"، "تصویر یك جهان یا بحثی در باره ی هنر ایران". مقاله ی بت های ذهنی و خاطره ی ازلی جالب است. در این مقاله ی بت های ذهنی معروف فیلسوف بزرگ فرانسیس بیكن را از منظر كهن الگوهای یونگی نقد می كند و به این نتیجه می رسد كه كاری كه فرانسیس بیكن گفته تقریبا غیر ممكن است چون ما با خاطره ای ازلی به دنیا می آییم و توانایی حذف همه ی بت های ذهنی مخصوصا بت های قبیله را نداریم. بخش دوم كه بسیار جذاب و در خشان و مفید است به بررسی ساختار اسطوره ها و مطالبی در مورد آنها می پردازد. این بخش از پنج فصل با مشخصات زیر تشكیل شده است.