شرحی بر زیارت جامعه کبیره
کتاب مقامات اولیا جلد دوم نوشته سیدمجتبی حسینی توسط انتشارات کتاب نیستان به چاپ رسیده است.
موضوع کتاب: کتاب مذهبی، اسلام، نقد و تفسیر
زیارت جامعه کبیره منظومه‌ای از والاترین معارف شیعه است که سندی معتبر و خدشه‌ناپذیر دارد. . این زیارت که از سوی امام هادی علیه السلام تعلیم داده شده، هم از نظر مخاطب (تمامی امامان معصوم) و هم از نظر اوصاف مخاطبان جامعیت دارد. یکی از بهترین متن‌ها برای سلوک ولایی و معرفت ائمه اطهار زیارت جامعه کبیره است که در گذشته هم علما به شرح آن پرداخته‌اند. با این وجود، مقامات اولیاء که شرحی بر این زیارت پرمعنی و عمیق است ، از بیانی بی‌تکلف برخوردار است که نه فقط برای اهل فن؛ که برای همه مؤمنان قابل فهم و استفاده است. آن‌چه اثر حاضر را از باقی آثار مشابهش جدا می‌کند، نگرش نکته‌سنج و خوش‌ذوقی نویسنده است که مخاطب را مجذوب می‌کند. در ابتدای اثر نیز بحث گسترده‌ای درباره ماهیت زیارت و سلام و آثار آن ارائه گردیده است.
فَعَظمْتمْ جَلالَه وَ أَکبَرْتمْ شَأْنَه وَ مَجدْتم کرَمَه وَ أَدْمْتمْ ذکرَه وَ وَکدْتمْ میثاقَه وَ أَحْکمْتمْ عَقْدَ طاعَته وَ نَصَحْتمْ لَه فی السر وَ الْعَلانیة وَ دَعَوْتمْ إلی سَبیله بالْحکمَة وَ الْمَوْعظَة الْحَسَنَة وَ بَذَلْتمْ أَنْفسَکمْ فی مَرْضاته وَ صَبرْتمْ عَلی مَا أَصابَکمْ فی جَنْبه وَ أَقَمْتم الصلاةَ وَ آتَیتم الزکاةَ وَ أَمَرْتمْ بالْمَعْروف وَ نَهَیتمْ عَن الْمنْکر وَ جَاهَدْتمْ فی الله حَق جهاده حَتی أَعْلَنْتمْ دَعْوتَه وَ بَینْتمْ فَرائضَه وَ أَقَمْتمْ حدودَه وَ نَشَرْتمْ شَرایعَ أَحْکامه وَ سَنَنْتمْ سنتَه وَ صرْتمْ ی ذلک منْه إلَی الرضا وَ سَلمْتمْ لَه الْقَضآءَ وَ صَدقْتمْ منْ رسله مَنْ مَضی
و شما جلال و عظمت خداوند را دریافتید و ستودید و شأن و منزلت بلند و بی‌بدیل خداوند را شناختید و شناساندید و پی به لطف و کرامت بی‌کران خداوند بردید و ستایش و تمجیدش کردید و ذکر و یاد خداوند را تداوم بخشیدید و بر عهد و پیمانش پای فشردید و پیمان اطاعت و بندگی‌اش را مستحکم ساختید و پنهان و آشکارا به هدایت مشفقانه مردم پرداختید و با حکمت و زیباترین نوع دعوت، مردم را به راه خدا فراخواندید و جان‌هایتان را برای نیل به رضایتش در طبق اخلاص نهادید و در مسیرش هر سختی و مصیبتی به شما رسید، تاب آوردید و نماز را بر پا داشتید و سنت زکات را زنده نگاه داشتید و مردم را به انجام کارهای نیک فراخواندید و از ارتکاب زشتی‌ها بر حذر داشتید و در راه خدا چنان‌که باید و شاید تلاش کردید و سختی کشیدید تا آنکه دعوت به سوی او را آشکار ساختید و واجباتش را به روشنی بیان کردید و حدودش را به اجرا درآوردید و دامنه احکامش را گستردید و سنت‌هایش را بنیان نهادید و رواج دادید و در همه این امور تا مقصد و منتهای رضایتش پیش رفتید و دل و جان به تقدیر و مشیت او سپردید و کارنامه رسولان پیشین او را تصدیق کردید.
فَعَظمْتمْ جَلالَه وَ أَکبَرْتمْ شَأْنَه وَ مَجدْتم کرَمَه
و شما جلال و عظمت خداوند را دریافتید و ستودید و شأن و منزلت بلند و بی‌بدیل خداوند را شناختید و شناساندید و پی به لطف و کرامت بی‌کران خداوند بردید
اگر چه متکلمین، حکما، شارحین و مفسرین بعضاً به تعریف «جلال» خداوند وارد شده‌اند، اما این مقوله، با این تعاریف توصیف نمی‌شود.
گاهی صفاتی مثل انتقام، اقتدار و قهر خدا را ذیل جلال خدا و صفت‌های رحمت و مغفرت و عفو را ذیل جمال خدا بیان می‌کنند و یا جهنم را تجلی جلال خدا می‌دانند. گاهی صفات سلبیه را به جلال الهی منتسب می‌کنند و جلال را ساتر و پرده‌ای بین مخلوق و خدا می‌دانند.
در واقع جلال خدا مقوله‌ای گفتنی نیست، بلکه یافتنی است. درک شکوه و جلال خدا به هر مقدار، با قرار گرفتن در متن به‌دست می‌آید.۹ در این صورت به جای اینکه با تعریف جلال سرگرم باشیم، غرق در عظمت آن می‌شویم. چنان‌که پیامبر صلی‌الله علیه و آله به اباذر فرمودند:
کتاب مقامات اولیا جلد دوم نوشته سیدمجتبی حسینی توسط انتشارات کتاب نیستان به چاپ رسیده است.
موضوع کتاب: کتاب مذهبی، اسلام، نقد و تفسیر
زیارت جامعه کبیره منظومه‌ای از والاترین معارف شیعه است که سندی معتبر و خدشه‌ناپذیر دارد. . این زیارت که از سوی امام هادی علیه السلام تعلیم داده شده، هم از نظر مخاطب (تمامی امامان معصوم) و هم از نظر اوصاف مخاطبان جامعیت دارد. یکی از بهترین متن‌ها برای سلوک ولایی و معرفت ائمه اطهار زیارت جامعه کبیره است که در گذشته هم علما به شرح آن پرداخته‌اند. با این وجود، مقامات اولیاء که شرحی بر این زیارت پرمعنی و عمیق است ، از بیانی بی‌تکلف برخوردار است که نه فقط برای اهل فن؛ که برای همه مؤمنان قابل فهم و استفاده است. آن‌چه اثر حاضر را از باقی آثار مشابهش جدا می‌کند، نگرش نکته‌سنج و خوش‌ذوقی نویسنده است که مخاطب را مجذوب می‌کند. در ابتدای اثر نیز بحث گسترده‌ای درباره ماهیت زیارت و سلام و آثار آن ارائه گردیده است.
فَعَظمْتمْ جَلالَه وَ أَکبَرْتمْ شَأْنَه وَ مَجدْتم کرَمَه وَ أَدْمْتمْ ذکرَه وَ وَکدْتمْ میثاقَه وَ أَحْکمْتمْ عَقْدَ طاعَته وَ نَصَحْتمْ لَه فی السر وَ الْعَلانیة وَ دَعَوْتمْ إلی سَبیله بالْحکمَة وَ الْمَوْعظَة الْحَسَنَة وَ بَذَلْتمْ أَنْفسَکمْ فی مَرْضاته وَ صَبرْتمْ عَلی مَا أَصابَکمْ فی جَنْبه وَ أَقَمْتم الصلاةَ وَ آتَیتم الزکاةَ وَ أَمَرْتمْ بالْمَعْروف وَ نَهَیتمْ عَن الْمنْکر وَ جَاهَدْتمْ فی الله حَق جهاده حَتی أَعْلَنْتمْ دَعْوتَه وَ بَینْتمْ فَرائضَه وَ أَقَمْتمْ حدودَه وَ نَشَرْتمْ شَرایعَ أَحْکامه وَ سَنَنْتمْ سنتَه وَ صرْتمْ ی ذلک منْه إلَی الرضا وَ سَلمْتمْ لَه الْقَضآءَ وَ صَدقْتمْ منْ رسله مَنْ مَضی
و شما جلال و عظمت خداوند را دریافتید و ستودید و شأن و منزلت بلند و بی‌بدیل خداوند را شناختید و شناساندید و پی به لطف و کرامت بی‌کران خداوند بردید و ستایش و تمجیدش کردید و ذکر و یاد خداوند را تداوم بخشیدید و بر عهد و پیمانش پای فشردید و پیمان اطاعت و بندگی‌اش را مستحکم ساختید و پنهان و آشکارا به هدایت مشفقانه مردم پرداختید و با حکمت و زیباترین نوع دعوت، مردم را به راه خدا فراخواندید و جان‌هایتان را برای نیل به رضایتش در طبق اخلاص نهادید و در مسیرش هر سختی و مصیبتی به شما رسید، تاب آوردید و نماز را بر پا داشتید و سنت زکات را زنده نگاه داشتید و مردم را به انجام کارهای نیک فراخواندید و از ارتکاب زشتی‌ها بر حذر داشتید و در راه خدا چنان‌که باید و شاید تلاش کردید و سختی کشیدید تا آنکه دعوت به سوی او را آشکار ساختید و واجباتش را به روشنی بیان کردید و حدودش را به اجرا درآوردید و دامنه احکامش را گستردید و سنت‌هایش را بنیان نهادید و رواج دادید و در همه این امور تا مقصد و منتهای رضایتش پیش رفتید و دل و جان به تقدیر و مشیت او سپردید و کارنامه رسولان پیشین او را تصدیق کردید.
فَعَظمْتمْ جَلالَه وَ أَکبَرْتمْ شَأْنَه وَ مَجدْتم کرَمَه
و شما جلال و عظمت خداوند را دریافتید و ستودید و شأن و منزلت بلند و بی‌بدیل خداوند را شناختید و شناساندید و پی به لطف و کرامت بی‌کران خداوند بردید
اگر چه متکلمین، حکما، شارحین و مفسرین بعضاً به تعریف «جلال» خداوند وارد شده‌اند، اما این مقوله، با این تعاریف توصیف نمی‌شود.
گاهی صفاتی مثل انتقام، اقتدار و قهر خدا را ذیل جلال خدا و صفت‌های رحمت و مغفرت و عفو را ذیل جمال خدا بیان می‌کنند و یا جهنم را تجلی جلال خدا می‌دانند. گاهی صفات سلبیه را به جلال الهی منتسب می‌کنند و جلال را ساتر و پرده‌ای بین مخلوق و خدا می‌دانند.
در واقع جلال خدا مقوله‌ای گفتنی نیست، بلکه یافتنی است. درک شکوه و جلال خدا به هر مقدار، با قرار گرفتن در متن به‌دست می‌آید.۹ در این صورت به جای اینکه با تعریف جلال سرگرم باشیم، غرق در عظمت آن می‌شویم. چنان‌که پیامبر صلی‌الله علیه و آله به اباذر فرمودند:
