کتاب جستاری جامعه شناختی درباره استقلال میدان موسیقی ایرانی نوشته حسن خیاطی توسط انتشارات سرود به چاپ رسیده است.

ظم جامعه ایرانی پیش و پس از مشروطه تفاوت‌هایی اساسی با هم دارند. پیش از مشروطه ساحتی از جامعه که برای احوال اجتماعی اهل هنر موسیقی اساسی است به شکل درباری است که سامان اجتماعی اهل موسیقی حول آن قرار گرفته است؛ همچون یک دایره با دربار در مرکز آن. ظواهر امر نشان می‌داد که انقلاب مشروطه و رویدادهای منتهی به آن این سامان را دگرگون کرد. پرسش نگارنده در این کتاب این است که این دگرگونی چه ویژگی‌ای داشت و چه بر سر سامان اجتماعی هنر موسیقی آورد. جستار حاضر تلاشی است برای پاسخ‌گویی به همین پرسش.

فصول کتاب حاضر از سه بخش کلی تشکیل شده است. در بخش اول، برای فراهم آوردن بستر تحلیل جامعه‌شناختی، کلیات اجتماعی ادوار مختلف بین دو انقلاب بررسی شده‌اند. در بخش دوم، با نگاهی کلی به شرایط اجتماعی و جامعه‌شناختی هنرمندان تلاش شده است وضعیت هنرمندان موسیقی در بستر کلیات اجتماعی آن مد نظر قرار گیرد تا بدین‌ترتیب، ضمن یادآوری شرایط اجتماعی هنرمندان زمینه برای بخش اصلی کتاب، یعنی بخش سوم، فراهم شود. در بخش سه، میدان موسیقی ایرانی معرفی و سرگذشت جامعه‌شناختی آن طی دوره بین دو انقلاب بررسی می‌شود.