کتاب معماری ایرانی جلد اول از آغاز تا دوره قاجاریه نوشته محمدرضا نیلفروشان, توسط انتشارات کتاب وارش به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: مهندسی معماری، هنر، معماری و طراحی، آثار معماری معاصر

این کتاب تاریخچه‌ی فشرده‌ای است از معماری ایرانی از سپیده‌دم تاریخ ایران تا عصر قاجاریه. نویسنده سابقه‌ی معماری ایران را هفت‌هزار ساله می‌داند، یعنی از پنج‌هزار سال قبل از میلاد تا کنون. نویسنده شیوه‌های معماری ایران را به دو دوره‌ی کلی پیش از اسلام (باستان) و بعد از اسلام تقسیم کرده است که هر دوره زیرمجموعه‌های دیگری دارد.

دوره‌ی پیش از اسلام خود به دو دوره‌ی کلی تقسیم می‌شود

• شیوه‌ی پارسی: از زمان مادها تا حمله‌ی اسکندر (از سده‌ی هشتم ق. م تا سده‌ی سوم میلادی)
• شیوه‌ی پارتی: بعد از حمله‌ی اسکندر با تاسیس سلسله‌ی اشکانیان و تا اواخر دوره‌ی ساسانی که در بعضی مناطق تا سده‌ی دوم و سوم هجری نیز ادامه پیدا می‌کند.

شیوه های معماری

مردم‌واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، خودبسندگی، درون‌گرایی، در ابتدای هر فصل از کتاب، اصطلاحات معماری آن فصل ذکر شده است. در انتهای کتاب نیز جداولی از مساجد، مدارس، مقابر، قلاع، حسینیه‌ها، پل‌ها، حمام‌ها، آب‌انبارها و سایر بناهای تاریخی ایران آمده است که نام بنا، موقعیت جغرافیایی بنا و قدمت آن را دربرمی‌گیرد.