این کتاب مشتمل بر دوازده جلسه سخنرانى استاد شهید مطهرى درباره خداشناسى، جهانشناسى و انسانشناسى قرآن در یک جمع علاقهمند به معارف اسلامى است که چون بخش اعظم آن درباره انسانشناسى است، «انسانشناسى قرآن» نام گرفت. گرچه برخى مطالب مشترک با سایر آثار استاد در این کتاب دیده مىشود، لکن اولاً مطالب نو و بدیع خصوصاً در حوزه عرفان و اخلاق در آن بسیار است و ثانیاً سبک بیان و مثالهاى مذکور در کتاب، تازه و جدید است. مهمترین عناوین مباحث این کتاب عبارتند از: زیباییهاى انسان در قرآن، محرکهاى معنوى انسان در قرآن، خودیابى با ذکر خدا، فلسفه زهد.
قرآن به این مطلب عنایت دارد كه انسان آن خود واقعیاش را دریابد. از نظر قرآن انسان هرگاه از خدا غافل بشود نتیجهاش این است كه از خود غافل میشود؛ خود را از یاد برده و فراموش میكند؛ خود را گم میكند و میبازد. از نظر قرآن راهِ این كه انسان خود واقعی را به یاد بیاورد و آن را پیدا كرده و به چنگ آورد و از دست ندهد منحصراً یاد خداست. به هر درجه و میزان كه انسان به یاد خدا باشد خود را پیدا كرده است و به هر درجه و میزان كه انسان خدای خود را فراموش كند خود را فراموش كرده و خود را گم كرده است. نتیجه هم خیلی واضح است؛ انسان وقتی كه خود را هدر داده باشد و خود را گم كرده و نیافته باشد طبعاً سعادت واقعی خود را نیافته است.
مباحث کتاب انسان شناسی قرآن
- جهان شناسی قران
- انشان شناسی قران
- زیبایی های انسان در قران
- نظر قران درباره محرکات غریزی انسان
- محرکهای معنوی انسان در قران
- خود حقیقی در قرآن
- خودیابی بخش با ذکر خدا
- نقد مکتب هندی
- ریاضیات در یوگا و اسلام
- فلسفه زهد
- رهد و عبادت موجب تکمیل روح