کتاب گفتمان نقد مجموعه‌ای از مقالات است. هر کدام از این مقالات قصد دارد به مخاطب مفاهیم جدیدی از نظریه‌های ادبی مدرن را بیاموزد. نویسنده با استفاده از نقد چند اثر سعی کرده است آن مفاهیم را به مخاطب بشناساند و به گونه‌ای عملی نشانش دهد. هدف حسین پاینده تأکید بر ماهیت منظم و چهارچوب نقد است. نقد‌ها‌ی کتاب از زوایای گوناگونی مانند نقد روانکاوانه و نقد فمینیستی مطرح شده‌اند. از مباحث کتاب می‌توان به فرمالیسم، نقد روانکاوانه، پسامدرنیسم، فمینیسم، مطالعات فرهنگی و تئاتر معناباختگی اشاره کرد. آثاری که در این کتاب نقد شده‌اند، عبارت‌اند از: جزیره‌ی سرگردانی و ساربان سرگردان اثر سیمین دانشور، داستان بچه‌ی مردم اثر جلال آل‌احمد، فیلم سلام سینما، اشعاری از سهراب سپهری و…