کتاب نظریه و نقد ادبی جلد دوم ویراست دوم درسنامه ای میان رشته ای نوشته حسین پاینده توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است. موضوع کتاب شامل ادبیات فارسی، تاریخ و نقد، تاریخ گرایی نوین، روایت شناسی میباشد.

در کشور ما معمولا معنای درست و دقیقی از نقد متفاد نمی شود. دست اندرکاران فعالیت های ادبی غالبا هر نوشتاری را که در آن نظری راجع به متنی ادبی اظهار شده باشد به غلط مصداق نقد ی پندارند. فقط از راه شناساندن نظریه های علمی نقد ادبی و نحوه کاربرد عملی آن هاست که می توان به این برداشت های نادرست پایان داد. کتاب حاضر با همین هدف مجموعه ای از پرکاربردترین نظریه های نقادانه را به پژوهشگران این حوزه می شناساند. این نظریه عبارت اند از : فرمالیسم (نقد نو)، روان کاوی، ساختارگرایی، روایت شناسی، نقد اسطوره ای-کهن الگویی، تاریخ گرایی نوین؛ نقد لاکانی، نشانه شناسی شعر (رویکرد ریفاتر)، مطالعات زنان، پسامدرنیسم، مطالعات فرهنگی، نشانه شناسی (رویکرد سوسور، پرس و بارت)، نظریه ی باختین، نظریه دریافت و نقد واکنش خواننده. همه ی فصل ها چارچوب ثابتی به شرح زیر دارند:

• ملاحظات کلی درباره ی نظریه ی همان فصل
• اصول و مفروضات بنیادین آن نظریه
• روش شناسی نقد با آن نظریه
• متونی که برای نقد شدن با آن نظریه مناسب ترند
• پرسش هایی که منتقدان با آن نظریه می خواهند پاسخ دهند
• مزیت ها و محدودیت های ان نظریه
• رهنمودهایی درباره ی نگارش مقد با آن نظریه
• نمونه هایی از نقد عملی براساس آن نظریه
• مرور نمونه های نقد
• اصطلاحات کلیدی آن نظریه

در ویراست دوم علاوه بر افزودن یک فصل جدید درباره ی نقد ادبی یا رویکرد باختن، مطالب کلیه ی فصل ها مورد بازنگری قرار گرفته همچنین فهرست منابع و اصطلاحات نظریه و نقد ادبی با مدخل های جدید روزآمد شده است.

معرفی مباحث کتاب نظریه و نقد ادبی

1. نشانه شناسی شعر
2. نقد ادبی از منظر مطالعات زنان
3. پسامدرنیسم
4. مطالعات فرهنگی و نشانه شناسی
5. نظریه ی باختین
6. نظریه ی دریافت و واکنش خواننده