کتاب مغز متفکر جهان شیعه امام جعفر صادق نوشته مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ ترجمه ذبیح الله منصوری توسط انتشارات جاویدان به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: تاریخ، جنبه های مذهبی، الهیات

مسائل اسلامی از قرن هفدهم میلادی موردتوجه دانشمندان اروپا بود و بعد از اینکه دانشگاه‏ها در آمریکا وسعت گرفت دانشمندان آمریکایی هم درصدد برآمدند که راجع به مسائل اسلامی تحقیق نمایند و فضلا می‏دانند که از قرن هفدهم میلادی تا امروز از طرف دانشمندان اروپا و آمریکا کتب تحقیقی بسیار راجع به مسائل اسلامی و بزرگان اسلام از هر طبقه نوشته شده که از پنجاه سال قبل معدودی از آنها به زبان فارسی ترجمه شده و ازجمله، این ناتوان، چند مجلد از آنها را به زبان فارسی برگردانیدم و به شکل کتاب منتشر شده است.

اما دانشمندان اروپایی و آمریکایی تا آغاز این قرن و حتی تا قبل از جنگ دوم جهانی توجهی به تحقیق در مسائل مربوط به مذهب شیعۀ دوازده‏امامی و بزرگان این مذهب نداشتند و فقط بعد از جنگ دوم جهانی نسبت به مذهب شیعۀ دوازده‏امامی و بزرگان این مذهب ابراز علاقه کردند.و باید گفت مجمع مطالعات مربوط به مسائل اسلامی در استراسبورگ، یکی از شهرهای فرانسه، اختصاص به مطالعات اسلامی ندارد، بلکه مجمعی است برای مطالعه در تمام ادیان جهان ازجمله دین اسلام. کسانی که در آن مجمع تحقیق می‏کنند ساکن دائمی استراسبورگ نیستند و غیر از استادان دانشگاه استراسبورگ (و عضو مجمع مربوط به مطالعه در ادیان جهان) دیگران در کشورهای دیگر به سر می‏برند، ولی تحقیقات خود را برای دبیرخانۀ مجمع واقع در استراسبورگ می‏فرستند و گاهی هم (به‏طوری‏که از یکی از استادان دانشگاه استراسبورگ که زبان فارسی را در آن دانشگاه تدریس می‏کند شنیدم هر دو سال یک بار) در استراسبورگ مجتمع می‏شوند و تبادل‏نظر می‏کنند.

بخشی از متن کتاب

من مردی هستم مسلمان دارای مذهب شیعۀ اثناعشری، ولی تا امروز نمی‏دانستم چرا مذهب شیعه را به اسم مذهب جعفری خوانده‏اند. راجع به جعفرصادق(ع)، امام ششم مذهب خود، اطلاعی جز این نداشتم که او پسر امام محمدباقر(ع) است و پدر امام موسی‏کاظم(ع). از تاریخ زندگی او به‏کلی بی‏اطلاع بودم و حداکثر می‏دانستم در کجا متولد شد و در کجا زندگی را بدرود گفت، اما نمی‏دانستم در دورۀ حیات چه گفت و چه کرد و به طریق اولی نمی‏دانستم چرا مذهب شیعه را به اسم جعفری می‏خوانند. مگر امام اول ما حضرت علی بن ابی‌طالب(ع) نیست و چرا مذهب ما را مذهب علوی نخوانده‏اند و مذهب جعفری نامیده‏اند. وقتی کتاب امام حسین و ایران را در مجلۀ خواندنی‏ها می‏نوشتم و در قبال عظمت و خلوص فداکاری حسین بن علی(ع) سر تعظیم فرود می‏آوردم از خود می‏پرسیدم آیا شایسته نبود به‏پاسِ فداکاری حسین بن علی(ع) مذهب شیعه به اسم مذهب حسینی خوانده شود؟ تا اینکه رساله‏ای از انتشارات مرکز مطالعات اسلامی در استراسبورگ به دستم رسید که راجع به امام جعفرصادق(ع) امام ششم ما بود و بعد از خواندن آن رساله بر من معلوم شد چرا بین ائمۀ دوازده‏گانۀ ما حضرت امام جعفرصادق(ع) آن‏قدر برجسته شد که نام او را روی مذهب شیعه نهادند و آن را مذهب جعفری خواندند.

ممکن است خوانندۀ محترم بگوید نشناختن امام جعفرصادق(ع) از طرف تو ناشی از قصور و کاهلی خودت می‏باشد و اگر تو کتاب بحار تألیف مجلسی و کتاب وفیات‏الاعیان تألیف ابن خلکان و کتاب وافی تألیف ملامحسن فیض و کتاب کافی تألیف کلینی یا کتاب ناسخ‏التواریخ تألیف لسان‏الملک سپهر را می‏خواندی امام ششم شیعیان را به‏خوبی می‏شناختی.

در جواب عرض می‏کنم که من بعضی از کتب را که راجع به امام جعفرصادق(ع) نوشته شده خوانده‏ام و دیدم در اکثر آنها از اعجاز و مناقب امام ششم صفحات زیادی وجود دارد، ولی ننوشته‏اند چرا مذهب شیعه به اسم مذهب جعفری خوانده می‏شود. لیکن رساله‏ای که مرکز مطالعات استراسبورگ منتشر کرده این موضوع را برای من روشن و دیدگان نابینای مرا بینا نمود و به همین جهت درصدد برآمدم آنچه در همین رساله نوشته شده بسط بدهم و به‏قدر توانایی خود امام ششم را بر مبنای تاریخ به نسل جوان ایران بشناسانم؛ چون از علمای مذهبی گذشته تصور نمی‏کنم کسی از افراد عادی بداند که امام جعفرصادق(ع) چگونه مذهب شیعه را از نابودی نجات داد و به‏طور حتم اگر او نبود امروز مذهب شیعه یا لااقل شیعۀ دوازده‏‏امامی و هفت‏امامی وجود نمی‏داشت و حق‏شناسی نسبت به آن مرد بزرگ و دانشمند هم اقتضا دارد که او را به کسانی که وی را ازنظر تاریخی و علمی و ایدئولوژی نمی‏شناسند بشناسانم.