در دوره پیش دبستانی، که یک مرحله حیاتی در زندگی تحصیلی کودکان است، مهم است که برنامه درسی و روش‌های تدریس به شکلی طراحی شوند که به نیازها و رشد هر فرد به‌طور جداگانه پاسخ دهد. در این زمینه، نکات زیر اساسی به نظر می‌رسند:

1. توجه به رشد شخصی: برنامه درسی باید به شکلی باشد که رشد شخصی هر کودک را تشویق کند. این شامل توسعه مهارت‌های اجتماعی، حس هویت و مهارت‌های حل مسئله می‌شود.
2. آموزش ابتدایی مهارت‌ها: ابتدایی‌ترین مهارت‌ها مانند مهارت‌های اجتماعی، توجه و تمرکز، حل مسائل ساده، و مهارت‌های حرکتی باید مورد توجه قرار گیرند.
3. استفاده از رویکرد بازی‌افزاری: از بازی‌ها و فعالیت‌های آموزشی با رویکرد بازی‌افزاری برای یادگیری مهارت‌ها و مفاهیم ابتدایی استفاده کنید. این باعث ترغیب فعالیت و یادگیری با حالت خوشحالی می‌شود.
4. توجه به طبیعت فعالیت کودکان: برنامه درسی باید با طبیعت فعالیت‌ها و بازی‌های کودکان هماهنگ باشد. به آن‌ها فرصت بدهید تا از طریق تجربه و بازی یاد بگیرند.
5. توجه به تفاوت‌های فردی: معلمان باید توجه داشته باشند که هر کودک تفاوت‌هایی در یادگیری دارد. برنامه درسی باید قابل تنظیم باشد تا نیازهای هر فرد در مراحل مختلف پیش دبستانی را پوشش دهد.
6. تشویق به کنجکاوی و سوالات: تشویق کودکان به ایجاد سوالات و بیان کنجکاوی‌شان. این کمک می‌کند تا ذهن آن‌ها برای یادگیری فعال باشد.
7. توسعه مهارت‌های زبانی: اهمیت آموزش مهارت‌های زبانی ابتدایی و تشویق به خواندن و نوشتن از این مرحله بسیار بزرگ است.
8. توجه به سلامت روانی: رشد و سلامت روانی کودکان به عنوان اصلی‌ترین هدف باید در برنامه درسی مدنظر قرار گیرد.
9. تعامل مثبت با والدین: برقراری تعامل مثبت با والدین و همکاری با آن‌ها در تربیت و آموزش کودکان اهمیت دارد.
10. آماده‌سازی برای مراحل بعدی: برنامه درسی باید به کودکان آمادگی برای مراحل تحصیلی بعدی را با ایجاد احساس موفقیت و اعتماد به نفس آن‌ها تقویت کند.

با توجه به این نکات، برنامه درسی پیش دبستانی می‌تواند یک ستاره راهنما برای تربیت و یادگیری موفق در این مرحله از زندگی تحصیلی کودکان فراهم کند.

تفاوت های پیش دبستانی و مدرسه

1. شرایط مکانی:
   • مهدکودک: فضاهای باز و بازی‌های مناسب با نیازها و انرژی کودکان در نظر گرفته می‌شود. اینجا فضا برای حرکت، بازی‌های گروهی، و فعالیت‌های هنری فراهم است.
   • مدرسه: معمولاً فضاهای درسی به صورت سنتی طراحی شده‌اند و می‌تواند برای حرکت و بازی‌های فعال کمتر مناسب باشد. اما در مدارس پیش دبستانی به تدریج به برنامه‌های آموزشی شخصی‌تر و فعال‌تر توجه شده است.
2. برنامه‌ها و امکانات:
   • مهدکودک: برنامه‌های تفاوت‌ساز و فعالیت‌های بازیگوش، هنری و حرکتی بر اساس نیازها و مراحل رشدی کودکان طراحی می‌شوند.
   • مدرسه: تمرکز بیشتر بر روی برنامه‌های آموزشی و تحصیلی است. امکانات و امکانات فنی برای یادگیری بهتر مفاهیم علمی و ریاضی نیز در نظر گرفته می‌شود.
3. توجه به تفاوت‌های فردی:
   • مهدکودک: به دلیل گستردگی سنی کودکان، توجه به تفاوت‌های فردی و نیازهای خاص هر کودک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
   • مدرسه: در مدارس ممکن است تفاوت‌های فردی کمتر مد نظر باشد و برنامه‌های آموزشی به صورت جمعی‌تر طراحی شود.
4. فضای مجزا و نظارت:
   • مهدکودک: فضای مجزا و متناسب برای کودکان پیش دبستانی و نظارت بر آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
   • مدرسه: با توجه به افزایش سن، فضاها ممکن است بزرگ‌تر شوند اما نظارت بر دانش‌آموزان ممکن است کاهش یابد.
5. تنوع برنامه‌ها:
   • مهدکودک: برنامه‌ها و فعالیت‌ها بیشتر به شکل بازیگوش و تفاوت‌آفرین برنامه‌ریزی می‌شوند.
   • مدرسه: برنامه‌ها به شکل آموزشی-

خصوصیات کودک و محیط  در این دوره

توجه به آمادگی جسمانی، مهارت‌های حرکتی، و نیز توانایی‌های نوشتاری از جوانب حیاتی در تحصیلات کودکان است. در ادامه تدابیری برای تعامل با این چالش‌ها و بهبود شرایط محیط تحصیلی ارائه شده است:

1. آمادگی جسمانی:
   • ایجاد فعالیت‌های حرکتی درون‌کلاسی: برگزاری فعالیت‌های جسمانی داخل کلاس به کودکان امکان می‌دهد تا انرژی خود را صرف فعالیت‌های جسمانی کنند.
   • طراحی فضاهای بازی حرکتی: ایجاد فضاهای بازی با ویژگی‌های حرکتی مختلف برای افزایش آمادگی جسمانی کودکان.
2. مهارت‌های نوشتاری:
   • ارائه وسایل نوشتاری متنوع: استفاده از مواد نوشتاری متنوع مانند مدادهای گرافیتی، قلم‌های نازک، و مدادهای رنگی باعث آسان‌تر شدن فعالیت نوشتاری می‌شود.
   • فعالیت‌های تقویت مهارت‌های حرکت دست: ارائه فعالیت‌هایی که به تقویت مهارت‌های حرکت دست کودکان کمک کند، می‌تواند در بهبود نوشتار آن‌ها مؤثر باشد.
3. آمادگی اجتماعی:
   • فعالیت‌های گروهی: انجام فعالیت‌های گروهی و همکاری با دیگران، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.
   • تشویق به اشتراک‌گذاری: تشویق کودکان به به اشتراک‌گذاری تجربیات و ویژگی‌های شخصی‌شان با دیگران.
4. توجه به نیازهای فردی:
   • تعیین نیازهای خاص هر کودک: مدرسه باید به نیازهای فردی هر کودک توجه داشته باشد و برنامه تحصیلی را بر اساس این نیازها طراحی کند.
   • ایجاد فضاهای متناسب: فضاهایی ایجاد کنید که نیازهای افراد با تفاوت‌های مختلف جسمی و حسی را پوشش دهند.
5. توجه به رفتارها و احساسات:
   • تشویق به بیان احساسات: ایجاد فضاها و فرصت‌هایی برای کودکان به منظور بیان احساسات و تجربیات خود.
6. ارتقاء خلاقیت:
   • فعالیت‌های هنری و خلاقیت: ایجاد فعالیت‌های هنری و خلاقیت مانند نقاشی، ساخت اشیاء، و بازی‌های خلاقانه.

با توجه به این موارد، مدرسه می‌تواند به نحوی طراحی شود که به تفاوت‌های فردی کودکان پاسخ دهد و آن‌ها را در محیطی حمایت‌کننده، تنوع‌پذیر، و جذاب تربیت کند.